لوازم و ابزار پروتز
🔩 لوازم و ابزار پروتزهای دندانی (Prosthetic Instruments and Supplies)
بخش پروتز به شدت به همکاری بین دندانپزشک و لابراتوار دندانسازی وابسته است. بنابراین، ابزارها و لوازم این حوزه به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: ابزارهای مورد نیاز در مطب و مواد مورد نیاز در لابراتوار (که دندانپزشک نیز برای قالبگیری به آنها نیاز دارد).
الف) مواد قالبگیری (Impression Materials)
قالبگیری دقیق، گام اول و حیاتی در ساخت هر نوع پروتز است.
آلژینات (Alginate):
کاربرد: ماده قالبگیری برگشتناپذیر و رایج برای تهیه قالبهای تشخیصی و قالبهای اولیه برای ساخت تری (سینی) اختصاصی یا دندان مصنوعی موقت.
سیلیکون افزایشی (Addition Silicone / PVS):
کاربرد: دقیقترین ماده قالبگیری برای تهیه قالب نهایی روکشها، بریجها و ایمپلنتها. این مواد شامل انواع Light Body (رقیق)، Medium Body و Putty (غلیظ) هستند.
پلی اتر (Polyether):
کاربرد: مادهای با دقت بسیار بالا، مشابه PVS، با خاصیت آبدوستی (Hydrophilicity) بیشتر، که اغلب برای قالبگیری پروتزهای ثابت پیچیده و ایمپلنتها استفاده میشود.
ب) ابزار ثبت و انتقال رابطه فکی (Occlusal Registration & Transfer) ابزارهایی که برای انتقال رابطه بایت بیمار به آرتیکولاتور در لابراتوار استفاده میشوند.
آرتیکولاتور (Articulator):
کاربرد: دستگاه مکانیکی که برای شبیهسازی حرکات فک بیمار در لابراتوار استفاده میشود. آرتیکولاتورها انواع مختلفی دارند (Simple Hinge، Semi-Adjustable، Fully Adjustable).
مواد ثبت بایت (Bite Registration Materials):
کاربرد: سیلیکونها یا رزینهای خاص که برای ثبت رابطه دقیق فک بالا و پایین (بایت) در زمان تماس دندانها استفاده میشوند.
فیس بو (Facebow):
کاربرد: ابزاری برای ثبت رابطه سهبعدی فک بالا با محور چرخش فک و انتقال این دادهها به آرتیکولاتور، جهت ساخت پروتزهای با دقت بالاتر.
ج) مواد و ابزار مورد نیاز در لابراتوار (Lab Materials & Tools)
مواد بیس دندان مصنوعی (Denture Base Materials):
آکریل (Acrylic): پودر و مایع آکریل (خودپخت یا پخت تحت فشار) که برای ساخت بیس (لثه مصنوعی) دندانهای متحرک استفاده میشود.
تراشها و برزهای پروتز (Prosthetic Burs & Trimmers):
کاربرد: فرزهای مخصوص برای تراشیدن و پرداخت نهایی آکریل، فلزات و سرامیکهای پروتز.
کیورتهای پروتز (Denture Curettes):
کاربرد: ابزارهایی برای تمیز کردن، تراشیدن یا حذف اضافات سمان از زیر روکشها یا اباتمنتهای ایمپلنت.
د) ابزار پروتز ایمپلنت (Implant Prosthetic Tools)
اسکرو درایورها و رچتها (Screwdrivers & Ratchets):
کاربرد: ابزارهای تخصصی با نوکهای مختلف برای سفت کردن و باز کردن پیچهای اباتمنت و روکش ایمپلنت با گشتاور (Torque) دقیق و کنترل شده.
آنالوگها و تری انتقال (Analogs & Transfer Copings):
آنالوگ: جایگزین فیکسچر ایمپلنت در مدل گچی لابراتوار.
کوپینگ انتقال (Transfer Coping): قطعهای که روی فیکسچر بسته شده و در قالبگیری ایمپلنت به کار میرود.
۲. سوالات متداول (FAQ) – ابزار و لوازم پروتز
۱. چرا برای روکشهای ثابت، قالبگیری با سیلیکون (PVS) بهتر از آلژینات است؟ پاسخ: سیلیکونهای PVS دارای دقت ابعادی بسیار بالاتر و ثبات ابعادی طولانیمدتتری هستند. قالبهای PVS را میتوان تا هفتهها بدون تغییر در ابعاد نگهداری کرد، در حالی که آلژینات به دلیل تبخیر آب، به سرعت دچار تغییر ابعاد شده و دقت لازم برای ساخت یک روکش یا بریج فیت را ندارد.
۲. آرتیکولاتور نیمه قابل تنظیم (Semi-Adjustable) چه نقشی دارد؟ پاسخ: این آرتیکولاتور با ثبت اطلاعاتی مانند شیب کندیل (Condylar Inclination) از طریق فیس بو، میتواند حرکات جانبی (Lateral) و جلو-عقبی فک بیمار را شبیهسازی کند. این امر به لابراتوار کمک میکند تا پروتزی بسازد که تداخلی در حرکات فکی بیمار ایجاد نکند و سایش زودرس نداشته باشد.
۳. مهمترین ابزار برای سفت کردن روکش ایمپلنت چیست؟ پاسخ: رچت تورک متر (Torque Ratchet). این ابزار برای اعمال نیروی گشتاور دقیق (مانند 25 Ncm یا 35 Ncm) به پیچهای روکش ایمپلنت ضروری است. اعمال نیروی بیش از حد باعث شکستن پیچ یا فیکسچر میشود و نیروی کم، موجب شل شدن و باز شدن پیچ روکش میگردد.
🛒ساخت پروتزهای دقیق و ماندگار نیازمند مواد قالبگیری و ابزار کالیبره شده است. تیکت دنتال به عنوان عرضهکننده ابزار و لوازم پروتز:
مواد قالبگیری دقیق: ارائه انواع سیلیکونهای افزایشی و پلی اتر با بالاترین دقت و ثبات ابعادی.
تجهیزات لابراتواری: تأمین آرتیکولاتورهای نیمه قابل تنظیم، فیس بو و مواد آکریل استاندارد.
ابزار ایمپلنت پروتز: عرضه ستهای کامل اسکرو درایور و رچتهای تورک متر برای سیستمهای ایمپلنت گوناگون. با خرید لوازم پروتز با کیفیت از تیکت دنتال، دقت فیتینگ و طول عمر پروتزهای ثابت و متحرک خود را به حداکثر برسانید.