سمان دندانپزشکی

🦷 سمان‌های دندانپزشکی

چسباندن، ترمیم و عایق‌بندی پروتزهای ثابت

سمان دندانپزشکی (Dental Cement) یک ماده شیمیایی حیاتی و چندمنظوره است که در دندانپزشکی برای چسباندن (Luting) ترمیم‌ها و پروتزهای ثابت (مانند روکش‌ها، بریج‌ها و ونیرها) به ساختار دندان یا پر کردن موقت و عایق‌بندی پالپ دندان به کار می‌رود. سمان‌ها عموماً از ترکیب پودر (اغلب اکسید روی یا شیشه) و مایع (اغلب اسیدهای آلی یا آب) تشکیل شده و پس از اختلاط، سخت شده و پیوند قوی شیمیایی یا مکانیکی ایجاد می‌کنند.

💡 کاربردهای کلیدی سمان‌ها در دندانپزشکی سمان‌ها با توجه به نوع و خواص شیمیایی خود، کاربردهای گوناگونی دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱. چسباندن (Luting) پروتزهای ثابت: مهم‌ترین کاربرد، ثابت کردن دائمی یا موقت روکش‌ها (Crowns)، بریج‌ها (Bridges)، اینله‌ها و آنله‌ها (Inlays & Onlays) و ونیرهای سرامیکی بر روی دندان تراش‌خورده است.

۲. ترمیم موقت: سمان‌های ضعیف‌تر (مانند زینک اکساید اوژنول) به عنوان پرکننده و پانسمان موقت دندان تا زمان آماده شدن ترمیم دائمی استفاده می‌شوند.

۳. لاینر و بیس (Lایه محافظ): برای عایق‌بندی و محافظت از پالپ دندان (عصب) در برابر تحریکات حرارتی، الکتریکی و شیمیایی ناشی از مواد ترمیمی، به عنوان لایه‌های زیرین (Base یا Liner) به کار می‌روند.

۴. فیشورسیلنت و اورتودنسی: برخی سمان‌ها، به ویژه گلاس آینومر، برای چسباندن بندها و براکت‌های ارتودنسی و یا به عنوان فیشورسیلنت (پوشش محافظ شیار دندان) استفاده می‌شوند.

🔬 انواع سمان‌های دندانپزشکی و ویژگی‌ها

انتخاب سمان مناسب توسط دندانپزشک بستگی به نوع ترمیم، ماده سازنده پروتز (فلز، سرامیک یا رزین) و وضعیت پالپ دندان دارد. مهم‌ترین انواع سمان‌ها عبارتند از:

• سمان رزینی (Resin Cement): جهت چسباندن روکش‌های تمام سرامیک، ونیرها، فایبرپست‌ها
• گلاس آینومر (GI): چسباندن روکش‌های فلزی/متال سرامیک، لاینر
• گلاس آینومر اصلاح‌شده با رزین (RMGI): چسباندن انواع روکش، بندهای ارتودنسی
• زینک فسفات (Zinc Phosphate): چسباندن روکش‌های قدیمی فلزی و متال سرامیک
• زینک اکساید اوژنول (ZOE): سمان موقت، لاینر، ترمیم موقت

✅ نکات ضروری در استفاده از سمان‌ها مدیریت رطوبت: برای سمان‌های بر پایه رزین (Resin-based)، حفظ کنترل کامل رطوبت در محیط دهان برای دستیابی به حداکثر استحکام باند ضروری است.

ضخامت فیلم (Film Thickness): سمان خوب باید دارای ضخامت فیلم بسیار نازکی باشد تا روکش یا ترمیم به طور کامل و بدون فاصله روی دندان بنشیند.

سازگاری بیولوژیکی: برخی سمان‌ها مانند ZOE ممکن است برای پالپ تحریک‌کننده باشند، در حالی که GI به دلیل آزادسازی فلوراید سازگاری بیشتری دارد.

🥇 معرفی برندهای محبوب و برتر سمان‌های دندانپزشکی در بازار ایران انتخاب برند در مورد سمان‌ها، به خصوص سمان‌های رزینی و گلاس آینومر که بیشترین کاربرد را در چسباندن دائمی دارند، بسیار حائز اهمیت است. در بازار ایران، هم برندهای جهانی و هم برندهای باکیفیت ایرانی حضور دارند که در ادامه به تفکیک دو نوع اصلی معرفی می‌شوند:

۱. سمان‌های رزینی (Resin Cements) این سمان‌ها قوی‌ترین و جدیدترین نسل چسب‌ها برای چسباندن ترمیم‌های سرامیکی و فایبرپست‌ها هستند و نیاز به حساسیت کاربری بالایی دارند.

• Kuraray ژاپن: Panavia (پاناویا): یکی از معروف‌ترین و قوی‌ترین سمان‌های رزینی دوال‌کیور/سلف‌ادزین، پرفروش برای روکش‌های تمام سرامیک و زیرکونیا.

• Bisco (بیسکو) آمریکا: Duo-Link و TheraCem: سمان‌های رزینی بسیار محبوب با خواص عالی در چسبندگی و ضخامت فیلم کم.

• 3M ESPE آمریکا: RelyX Unicem/Ultimate: سمان‌های رزینی خود چسب (Self-Adhesive) با سابقه طولانی در بازار و سهولت نسبی در استفاده.

• Saremco (سارمکو) سوییس: Els Cem: سمان رزینی دوال‌کیور با کیفیت بالا.

• Master-Dent آمریکا: سمان رزینی دوال‌کیور با قیمت‌های مناسب‌تر نسبت به رقبای درجه یک.

۲. سمان‌های گلاس آینومر (Glass Ionomer Cements - GIC) این سمان‌ها به دلیل خاصیت آزادسازی فلوراید و پیوند شیمیایی به ساختار دندان، برای چسباندن روکش‌های PFM و فلزی و همچنین به عنوان ترمیم‌های موقت بسیار پرکاربرد هستند.

• GC ژاپن: Fuji I/II/IX (فوجی): بدون شک معتبرترین برند در زمینه GIC. Fuji I برای لوتینگ (چسباندن) و Fuji II و IX برای ترمیم و بیس‌گذاری استفاده می‌شوند.

• 3M ESPE آمریکا: Ketac Cem: سمان گلاس آینومر لوتینگ که به دلیل کاربرد آسان و کیفیت بالا بسیار مورد توجه است.

• Voco (ووکو) آلمان: محصولات متنوع گلاس آینومر برای لاینینگ و ترمیم‌های کلاس III و V.

• برندهای ایرانی (مانند گلچای و مروابن): محصولات گلاس آینومر با کیفیت قابل قبول و قیمت رقابتی برای کاربردهای ترمیمی و لوتینگ.

نکات مهم در خرید سمان دندانپزشکی اولویت با سمان رزینی برای زیبایی: اگر تمرکز بر روکش‌های تمام سرامیک و زیبایی است، سرمایه‌گذاری روی برندهای رزینی درجه یک (مانند Panavia یا Bisco) حیاتی است.

کنترل تاریخ انقضا و نگهداری: مواد سمان به خصوص انواع رزینی نسبت به نور و حرارت حساس هستند؛ حتماً از اصالت و تاریخ مصرف معتبر کالا مطمئن شوید.

انتخاب نوع سمان بر اساس ترمیم: دندانپزشک باید بر اساس نوع ترمیم (فلز، زیرکونیا، ایمپلنت، ونیر) و شرایط دندان (حساسیت پالپ) سمان مناسب را انتخاب کند.

"برای یک خرید آسان، مطمئن و مقرون به صرفه انواع سمان‌های دندانپزشکی مورد نیاز خود، تیکت دنتال بهترین انتخاب شماست."