گوتا کالبراسیون
🔬گوتا پرکا و کالیبراسیون آن (Gutta Percha & Calibration)
گوتا پرکا (Gutta Percha)، که یک ماده ترموپلاستیک (نرم شونده با گرما) و بیواینرت (زیست سازگار) است، اصلیترین مادهای است که برای پر کردن فضای پاکسازی و شکل داده شدهی کانال ریشه استفاده میشود. مرحله کالیبراسیون، فرآیند مهمی برای اطمینان از تطابق دقیق سایز گوتا پرکا با سایز فایل نهایی کانال است.
۱. ماهیت و انواع گوتا پرکا
الف) ماهیت گوتا پرکا جنس: پلیمر طبیعی ایزوپرن (شبیه به لاتکس) که با زینک اکساید، مواد رنگی و رزینهای وکس ترکیب میشود.
ویژگی کلیدی: ترموپلاستیک است، یعنی با اعمال گرما (مانند دستگاههای آبچوریشن گرم) نرم و سیال میشود، که این خاصیت برای پر کردن انشعابات جانبی کانال ضروری است.
فرمهای عرضه:
پوینتهای مخروطی (Cones/Points): فرم جامد و اصلی برای پر کردن.
کارتریج/پرل: برای استفاده در دستگاههای پرکننده گرم (Endo Gun).
ب) انواع گوتا پرکا بر اساس سایز و تیپر
گوتا پرکا برای تطابق با فایلهای روتاری و دستی، بر اساس استاندارد ISO (سازمان بینالمللی استانداردسازی) تولید میشود:
گوتا پرکا ISO: دارای تیپر استاندارد ۰.۰۲ است و سایز آن بر اساس قطر نوک (مثلاً ۲۰، ۳۰، ۴۰) با فایلهای دستی کلاسیک تطابق دارد.
گوتا پرکا تِیپِر دار (Non-Standard Taper): دارای تیپرهایی شبیه به فایلهای روتاری مدرن (مانند ۰.۰۴ و ۰.۰۶) است تا تطابق بیشتری با شکل مخروطی ایجاد شده توسط فایلهای روتاری داشته باشد.
۲. مفهوم کالیبراسیون گوتا پرکا
کالیبراسیون به فرآیندی اطلاق میشود که دندانپزشک مطمئن شود که اندازه گوتا پرکای اصلی (Master Cone) با قطر انتهای کانال ریشه (Working Length) دقیقاً مطابقت دارد.
دلیل نیاز به کالیبراسیون: اگرچه گوتا پرکا بر اساس استانداردهای ISO تولید میشود، اما همیشه تلرانسهای تولید (نوسانات جزئی در سایز) در پوینتها وجود دارد. به علاوه، ممکن است دندانپزشک نیاز داشته باشد نوک گوتا پرکا را برای دستیابی به "تِگبَک" (Tug-Back) دقیقاً برش دهد.
ابزار کالیبراسیون (Gutta Percha Calibrator/Gauge)
ماهیت: یک صفحه فلزی یا پلاستیکی مدرج، با سوراخهایی در اندازههای مختلف (از ۱۵ تا ۸۰) که در فواصل نیم میلیمتری درجهبندی شدهاند.
نحوه عملکرد: پوینت گوتا پرکا را از سوراخ مربوط به سایز آن (مثلاً سایز ۲۵) عبور میدهند. اگر پوینت به طور کامل عبور کرد، باید آن را کمی بیشتر برش داد تا نوک آن با سوراخ دقیقاً متوقف شود و کالیبره شود. این کار تضمین میکند که قطر دقیق در انتهای کارکرد ایجاد شده است.
۳. مواد جانبی آبچوریشن
سیلِر (Sealer) مادهای است که همیشه باید همراه با گوتا پرکا استفاده شود. گوتا پرکا به تنهایی قادر به سیل کامل فضای کانال نیست:
عملکرد سیلر: به عنوان چسب عمل میکند، فضای بین گوتا پرکا و دیوارههای عاجی را پر میکند و به سیل سهبعدی و جلوگیری از نشت کمک مینماید.
انواع سیلر:
سیلرهای پایه رزین (Resin-Based): رایج و پرکاربرد.
سیلرهای پایه زینک اکساید اوژنول (ZOE): سنتی و مقرون به صرفه.
سیلرهای بیوسرامیک (Bioceramic Sealers): نسل جدید سیلرها با زیستسازگاری بالا و قابلیت القای ترمیم، که امروزه بسیار محبوب هستند.
۴. سوالات متداول (FAQ) – گوتا پرکا
۱. تگبک (Tug-Back) در آبچوریشن به چه معناست؟ پاسخ: تگبک به میزان مقاومتی گفته میشود که دندانپزشک هنگام بیرون کشیدن گوتا پرکای اصلی (Master Cone) از کانال احساس میکند. وجود یک تگبک مناسب (حس گیر کردن در انتهای کانال)، نشانهی تطابق دقیق گوتا پرکا با شکلدهی نهایی کانال و سیل مؤثر در ناحیه اپیکال است.
۲. اگر گوتا پرکا در کانال ریشه گیر کند، آیا میتوان آن را خارج کرد؟ پاسخ: بله. گوتا پرکا را میتوان با استفاده از حلالهایی مانند کلروفرم یا اواکال (Eucalyptol) یا با استفاده از ابزارهای مکانیکی (مانند فایلهای دستی یا اولتراسونیک) یا پلاگرهای حرارتی خارج کرد. این کار معمولاً در درمانهای مجدد ریشه (Retreatment) انجام میشود.
۳. تفاوت گوتا پرکا روتاری با گوتا پرکای دستی چیست؟ پاسخ: تفاوت اصلی در تیپر (Taper) است. گوتا پرکای دستی تیپر ۰.۰۲ دارد، در حالی که گوتا پرکای روتاری برای تطابق با شکل کانال روتاری، تیپرهای بالاتری مانند ۰.۰۴ یا ۰.۰۶ دارد.
🛒سیل مطمئن با گوتا پرکای کالیبره. مواد ضروری برای نتیجه عالی اندو. تیکت دنتال به عنوان مرجع تخصصی مواد اندودنتیکس:
تنوع سایز و تیپر: عرضه انواع گوتا پرکای ISO و تیپرهای ۰.۰۴ و ۰.۰۶ برای تطابق با تمام سیستمهای فایلینگ روتاری.
ابزار دقیق کالیبراسیون: تأمین گِیجها و کالیبراتورهای دقیق برای اطمینان از تگبک (Tug-Back) بینقص در مرحله آبچوریشن.
سیلرهای بیوسرامیک: موجودی کامل سیلرهای پیشرفته بیوسرامیک و پایه رزین برای سیل کامل فضای خالی بین گوتا و عاج، و افزایش موفقیت درمان.
با خرید گوتا پرکا و سیلرهای تخصصی از تیکت دنتال، کیفیت آببندی کانال ریشه و طول عمر درمانهای اندو را تضمین کنید.