نخ زیر لثه و قلم
🧵نخ زیر لثه و قلم‌های دندانپزشکی (Retraction Cord & Hand Instruments)
این دسته‌بندی شامل دو ابزار حیاتی در پروتز و ترمیم است که برای مدیریت بافت نرم و شکل‌دهی مواد استفاده می‌شوند.
۱. نخ زیر لثه (Retraction Cord)
نخ زیر لثه یا نخ کنار زننده لثه یک ابزار حیاتی است که برای کنار زدن موقت بافت لثه از دندان در ناحیه طوق دندان (مارژینال) به کار می‌رود. هدف اصلی آن ایجاد فضای کافی برای قالب‌گیری دقیق از مرز تراش روکش یا بریج و همچنین کنترل خونریزی موضعی است.
الف) انواع و مواد شیمیایی
بر اساس بافت: نخ‌ها به صورت بافته شده (Braided)، پیچیده (Twisted) یا گره خورده (Knitted) تولید می‌شوند. نخ‌های بافته و گره‌دار معمولاً بهتر در شیار لثه قرار گرفته و کنار می‌زنند.
بر اساس آغشتگی:
نخ ساده (Plain): فاقد هرگونه ماده شیمیایی است و فقط برای کنار زدن مکانیکی استفاده می‌شود.
نخ آغشته (Chemically Treated): حاوی مواد هموستاتیک (کنترل‌کننده خونریزی) و انقباض‌دهنده است. رایج‌ترین مواد آغشته‌کننده شامل کلرید آلومینیوم (اغلب بهترین انتخاب با کمترین عوارض)، سولفات فریک و گاهی اپی‌نفرین (که در بیماران قلبی منع مصرف دارد) هستند.
ب) سایزبندی
ضخامت نخ‌ها با شماره‌گذاری مشخص می‌شود. هر چه شماره کوچکتر باشد، نخ نازک‌تر است:
نازک‌ترین (Triple Zero) ۰۰۰ یا ۰۰: برای لثه‌های بسیار نازک یا نواحی قدامی.
رایج‌ترین ۰ یا ۱: برای اکثریت ترمیم‌ها و قالب‌گیری‌های خلفی.
ضخیم‌ترین ۲: برای کنار زدن شدید لثه در موارد خونریزی زیاد یا لثه‌های ضخیم.
۲. قلم‌ها و ابزارهای دستی دندانپزشکی (Hand Instruments)
قلم‌ها ابزارهای فلزی دستی هستند که برای مراحل مختلف ترمیم، از معاینه تا شکل‌دهی نهایی مواد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
الف) انواع قلم‌ها بر اساس عملکرد
پروب یا کاوشگر (Explorer): برای معاینه اولیه، تشخیص پوسیدگی و بررسی سلامت و تطابق مارژین‌های ترمیم به کار می‌رود.
برنیشر (Burnisher): ابزاری با سرهای توپی یا تخم‌مرغی است که برای فشرده‌سازی و صیقل نهایی (برنیش کردن) ترمیم‌های آمالگام، به ویژه در نواحی کوسپ‌ها و صاف کردن سطح، استفاده می‌شود.
کاندنسر (Condenser/Plugger): برای فشردن (متراکم کردن) آمالگام یا گلاس آینومر درون حفره تراشیده شده، به منظور حذف فضاهای خالی و افزایش تراکم ماده، ضروری است.
کارور (Carver): برای حکاکی دقیق آناتومی دندان (شیارها و کوسپ‌ها) بر روی آمالگام یا کامپوزیت قبل از سفت شدن نهایی استفاده می‌شود. کارورهای معروف شامل دیسکوئید/کلئوئید و هوهلن باک هستند.
قلم کامپوزیت: ابزارهای تخصصی هستند که اغلب دارای روکش تیتانیوم یا پوشش خاص Non-Stick هستند تا از چسبیدن مواد کامپوزیت به قلم جلوگیری کنند و امکان شکل‌دهی دقیق را فراهم آورند.
۳. سوالات متداول (FAQ) – نخ زیر لثه و قلم
۱. چرا در قالب‌گیری روکش، استفاده از نخ زیر لثه مهم است؟
پاسخ: نخ زیر لثه با کنار زدن لثه، به ماده قالب‌گیری اجازه می‌دهد تا به طور کامل و دقیق وارد شیار لثه‌ای شده و مرز نهایی تراش دندان (Finish Line) را ثبت کند. عدم ثبت دقیق این مرز باعث عدم تطابق روکش و نهایتاً نشت و پوسیدگی می‌شود.
۲. بهترین جنس برای قلم کامپوزیت چیست؟
پاسخ: بهترین قلم‌های کامپوزیت دارای پوشش‌های نچسب (Non-Stick) مانند تیتانیوم نیترید (Titanium Nitride) یا روکش‌های پلیمری خاص هستند که از کشیده شدن و چسبیدن ماده کامپوزیت به قلم جلوگیری می‌کنند و کار دندانپزشک را بسیار تسهیل می‌نمایند.
۳. چه زمانی باید از نخ آغشته به جای نخ ساده استفاده کرد؟
پاسخ: زمانی که پس از تراش دندان، لثه دچار خونریزی موضعی شده است. نخ‌های آغشته به مواد هموستاتیک (مثل کلرید آلومینیوم) خونریزی را سریعاً کنترل کرده و محیط را خشک می‌کنند تا بتوان قالب‌گیری دقیق انجام داد.
🛒 ظرافت در قالب‌گیری، دقت در ترمیم. مواد و ابزار مورد نیازتان را یکجا فراهم کنید. تیکت دنتال به عنوان عرضه‌کننده تخصصی لوازم پروتز و ترمیم:
تضمین قالب‌گیری بی‌نقص: تأمین‌کننده نخ‌های زیر لثه آغشته به آلومینیوم کلراید با سایزبندی دقیق (از ۰۰۰ تا ۲) برای کنار زدن مؤثر و کنترل خونریزی در حساس‌ترین مراحل قالب‌گیری.
ابزارآلات ارگونومیک و با دوام: عرضه قلم‌های تخصصی (برنیشر، کارور و کاندنسر) با جنس استیل ضد زنگ و قلم‌های کامپوزیت با پوشش Non-Stick برای شکل‌دهی بی‌نقص مواد.
با تأمین نخ ریتراکشن و قلم‌های تخصصی از تیکت دنتال، کیفیت و دقت ترمیم‌های خود را تضمین کنید.